Bart Schultz
In de boezemwatergangen van Rijnland wordt zoveel mogelijk een peil gehandhaafd van zomers 0,61 meter beneden NAP (Normaal Amsterdams Peil) en ’s winters 0,64 meter beneden NAP. Het meeste overtollige water in de boezem wordt uitgemalen door de gemalen bij Katwijk, Spaarndam, Halfweg en Gouda met capaciteiten van respectievelijk: 5.640, 1.890, 1.980 en 2.400 kubieke meter per minuut. In totaal komt dit erop neer dat vanuit heel Rijnland per dag een waterschijf van 15 millimeter kan worden uitgemalen. Dit is voor zo’n groot gebied in Nederland een behoorlijke capaciteit, die slechts in extreme gevallen nodig is. Men heeft op deze wijze het boezempeil goed in de hand.
Het grootste boezemgemaal, in 2013 vernoemd naar Koning Willem Alexander, staat dus bij Katwijk. Dit gemaal loost het uitgeslagen water via een tussenkanaal op de Noordzee. Het gemaal heeft de status van een beschermd rijksmonument. Hoewel het meeste water dat hier geloosd wordt eerst vanuit de polders is uitgemalen zijn er toch nog behoorlijk wat verontreinigingen in aanwezig. Deze bestaan vooral uit plastic afval, dat dus via dit gemaal naar de Noordzee wordt afgevoerd.
Als resultaat van een burgerinitiatief is er in 2022 in het kanaal voor het gemaal bij Katwijk een bellenscherm, genaamd Limes Bubble Barrier, geïnstalleerd om de in het water aanwezige verontreinigingen, vooral plastic, naar de oever af te leiden waar het in een opvangbak wordt verzameld en vervolgens wordt afgevoerd. De naam Limes is afgeleid van de voormalige noordgrens van het Romeinse Rijk, die destijds voor een groot deel van Nederland werd gevormd door de loop van de Rijn in ons land, die toen vooral bij Katwijk in de Noordzee uitmondde. Het werd wel passend gevonden om er nu de grens van het plastic afval mee aan te geven.
Bellenschermen zijn op zich niet nieuw. Ze worden al jaren in ons land toegepast om zoutindringing, vooral bij schutsluizen langs de Noordzeekust, zoveel mogelijk te voorkomen. Een toepassing om zoveel mogelijk te voorkomen dat verontreinigingen vanuit onze kanalen in de Noordzee terecht komen is voor zover mij bekend nieuw en daarom ook een interessante stap in ons waterbeheer.
Onlangs heb ik deelgenomen aan een bijeenkomst over de Bubble Barrier. Er werd uitgelegd hoe de Barrier tot stand is gekomen, hoe deze werkt en welke andere burgerinitiatieven er zijn om verontreinigingen uit en van de oevers van rivier, meren en kanalen te verwijderen. Ook brachten we een bezoek aan de Bubble Barrier. Al met al een interessante bijeenkomst. Belangrijk is natuurlijk dat we zoveel mogelijk voorkomen dat verontreinigingen in het water terecht komen. Ook is echter van belang dat als ze er dan toch inzitten, ze er in ieder geval zoveel mogelijk uitgehaald worden voordat het water naar de Noordzee wordt afgevoerd.
De Bubble Barrier werkt alleen als er stroming in het kanaal aanwezig is. Dit is het geval als het gemaal in werking is. Inmiddels is het beheer van de Bubble Barrier dan ook overgenomen door het Hoogheemraadschap van Rijnland. Het hoogheemraadschap werkt eraan om de Bubble Barrier zodanig aan het gemaal te koppelen dat ze gelijk aan en uitgaan. Een nieuwe ontwikkeling die zeker navolging verdient.
