Bart Schultz
De workshops worden georganiseerd in één van de aangesloten landen. Ditmaal was het de veertiende Workshop in Dushanbe, Tajikistan, georganiseerd door het Nationale ICID Comité van Tajikistan. Aan de workshop namen zo’n 200 mensen, afkomstig uit 20 landen, deel.
Wij verstaan onder drainage eigenlijk alleen de drainage door greppels, of ondergrondse drains in landbouwkavels, of door ondergrondse drains in bouwterreinen, wegen en stedelijke gebieden. In het Engels heeft het woord een ruimere betekenis en wordt er doorgaans de hele waterafvoerketen mee bedoeld.
Ik was in 1990 als toenmalige voorzitter van de Drainage Werkgroep van ICID nauw betrokken bij de organisatie van de vierde workshop in Cairo, Egypte. De communicatie ging toen nog via de fax. Ik was er niet zo zeker van of alles wel goed in orde zou zijn en ben een dag eerder naar Cairo vertrokken, om eventueel nog wat laatste regelingen te treffen. De Egyptisch organisatoren hadden alles echter perfect voor elkaar. Ik ben toen maar de piramide van Cheops gaan bekijken, wat ik zeer interessant vond.
De trip naar de veertiende workshop was ook iets aparts. De beste mogelijkheid bleek te zijn om via Istanbul en Tasjkent naar Dushanbe te vliegen. Alles bij elkaar een trip van bijna een volle dag. Maar goed, de aansluitingen verliepen goed en ik kwam, samen met enkele andere buitenlandse deelnemers, volgens het vluchtschema in Dushanbe aan, waar we keurig werden opgewacht en naar onze hotels gebracht. De rit door Dushanbe naar het hotel verbaasde mij hogelijk. Ik had niet echt een beeld van de stad, maar had geen hoge verwachtingen. De stad was met meer dan een miljoen inwoners allereerst veel groter dan ik verwacht had, maar wat ik gezien heb zag er ook ruim opgezet en goed onderhouden uit. Kortom ik kreeg er een goede indruk van.
Tijdens de workshop zijn verschillende artikelen betreffende irrigatie en waterafvoer projecten gepresenteerd. In een beperkt aantal speelden polders een rol. In Centraal-Azië – Kazachstan, Koerdistan, Kirgizië, Oezbekistan en Tajikistan - zijn de belangrijkste problemen watertekorten en de drainage van zoute gronden, in het bijzonder in geïrrigeerde gebieden. Daarover gingen verschillende artikelen uit Centraal-Azië, Egypte en Iran.
Ook was er een kleine tentoonstelling waar verschillende bedrijven hun producten op het gebied van irrigatie en waterafvoer presenteerden. Ik trof daar een bijzondere draineermachine aan die werd geproduceerd in Iran. Ik heb in mijn leven veel draineermachines gezien, maar dit was toch weer iets nieuws. De machine zag er zeer efficiënt en verzorgd uit.
Tijdens de presentaties werden enkele bijzondere gegevens getoond. Zo wordt er in de Centraal-Aziatische landen, ondanks de watertekorten, zeer slordig met het water omgegaan waardoor er veel water voor irrigatie wordt verspild, wat vervolgens weer leidt tot zoutvorming in de grond, als er geen goede drainage wordt toegepast. Men had op veel plaatsen te maken met verouderde systemen die nog stamden uit de tijd van de Sovjet-Unie.
Ook werd de aanleg getoond van een enorm kanaal in Afghanistan waarmee water van de Amu Darja moest worden afgeleid voor irrigatie in Afghanistan. Als alles wordt gerealiseerd waar de Afghanen nu mee bezig zijn moeten de Centraal-Aziatische landen het de komende jaren met ongeveer 25% minder water gaan doen, wat naar verwachting tot grote problemen zal gaan leiden. Van enig overleg hierover tussen de betrokken landen scheen geen sprake te zijn.
Na twee dagen presentaties en discussies was er een excursie naar het ESKI-Guzar irrigatiesysteem en naar de Norakstuwdam. Zowel het irrigatiesysteem, als de stuwdam waren in de zestiger jaren in de Sovjet-Unie aangelegd. Voor het irrigatiesysteem kon het water in vier fasen opgepompt worden, wat een zeer kostbare zaak moet zijn geweest. Na de onafhankelijkheid zijn de bovenste twee fasen in verval geraakt en worden nu alleen de laagste twee fasen door de boeren gebruikt.
De Norakstuwdam is met een hoogte van 300 meter in zijn soort de hoogste dam op aarde. Er is in China nog een iets hogere stuwdam, maar die is van beton gemaakt. Het werd een indrukwekkend bezoek, niet alleen vanwege de dam zelf, maar ook vanwege het grote aantal dammen in Tajikistan waarmee vooral elektriciteit wordt opgewekt, maar ook grote irrigatiegebieden van water worden voorzien. Tajikistan speelt daarmee een belangrijke rol in het waterbeheer van de Centraal-Aziatische Republieken.
Kortom, er werden een aantal interessante zaken gepresenteerd die het helaas voor de toekomst niet beter zullen maken. Ik blijf de ontwikkelingen met belangstelling volgen.
