Het Bagjola Ghui I Jatragachi-waterafvoersysteem

Het is vrij algemeen bekend dat Bangladesh in de delta van drie grote rivieren - Ganges, Meghna en Brahmaputra – ligt. Van deze drie rivieren is de Ganges de meest westelijke. Iets minder bekend is dat een deel van de delta van de Ganges in India ligt en uiteindelijk uitmondt in de Sunderbans, die zowel in India als in Bangladesh liggen. De Sunderbans zijn een groot zeer moerassig natuurgebied dat door vele riviertakken wordt doorkruist.

Bewoning achter een dijk en een opgeslibde rivieroever

Bewoning achter een dijk en een opgeslibde rivieroever (foto Adriaan Volker; Batavialand, collectie Adriaan Volker)

Alle rechten voorbehouden

In de collectie foto's en dia's die door Prof. Adriaan Volker zijn genomen en die door Batavialand wordt beheerd, bevinden zich 44 afbeeldingen van het Bagjola Ghui I Jatragachi drainage scheme. Zij trokken mijn aandacht, omdat ik eigenlijk niet goed kon vaststellen of het inderdaad om een poldergebied ging. Het nodige zoeken op Google Earth en andere websites heeft enige duidelijkheid verschaft. Hierbij kon ik vrijwel geen informatie vinden over het Bagjola Ghui I Jatragachi-systeem, maar wel over de Indiase deelstaat West-Bengalen, waar dit systeem ligt, en over het Bagjolakanaal. Op basis van deze informatie kan op eenvoudige wijze worden geconstateerd dat er sprake moet zijn van een groot poldergebied.

De belangrijkste rivier die door West-Bengalen stroomt is de Ganges, die zich hier splitst in twee takken, de Padma en de Hooghly. De Padma stroomt naar Bangladesh en mondt via nog een aantal zijtakken daar uit in de Golf van Bengalen. De andere tak stroomt als de Bhagirathi en de Hooghly door West-Bengalen en mondt in India eveneens uit in de Golf van Bengalen.

In de Ganges ligt ongeveer 18 kilometer bovenstrooms van de grens met Bangladesh de Farakkadam. De dam is tussen 1962 en 1970 gebouwd en ongeveer 2.300 meter lang. Op de rechter oever van de Ganges ligt vlak voor de dam een grote waterinlaat waardoor water wordt afgeleid naar het Farakka Feeder Canal. Dit is een ruim 38 kilometer lang kanaal dat uiteindelijk uitmondt in de Hooghly, waardoor extra water naar deze riviertak stroomt, dat gebruikt wordt voor drinkwater en voor irrigatie in de droge tijd. Het beheer van de Farakkadam was jarenlang een bron van geschillen over de waterverdeling tussen India en Bangladesh, wat uiteindelijk in 1996 heeft geleid tot een overeenkomst.

Een belangrijke stad aan de westkant van het gebied is Kolkata, voorheen Calcutta, aan de Hooghly. Een groot deel van de stad was oorspronkelijk eveneens een uitgestrekt moerasgebied, dat in de loop van de eeuwen is ingepolderd en steeds verder verstedelijkt. Inmiddels wonen in Kolkata zo’n 4,5 miljoen mensen en in de regio zo’n 14,5 miljoen.

In verschillende Indiase kranten wordt beschreven dat, na de overstromingen in 2021, begin mei 2022 een begin is gemaakt met het uitbaggeren van verschillende kanalen in en rond Kolkata waardoor de afvoer van overtollig water plaatsvond. Het Bagjolakanaal met een lengte van 38 kilometer is één van de kanalen. De kanalen schijnen behoorlijk dichtgeslibd te zijn geweest en ook behoorlijke vervuild. Ook stond inmiddels in de kanalen de nodige illegale bebouwing. Dit is overigens niet ongebruikelijk in stedelijke gebieden in de delta’s van verschillende Aziatische landen, waar de armen vaak geen andere plek hebben dan de rivieroever om hun hutje neer te zetten. Dit alles gaat natuurlijk wel ten koste van de water afvoerende functie. Ook over de Ganges zelf wordt gemeld dat vervuiling door allerlei afval dat in de rivier wordt gedumpt een groot probleem is.

Het gebied waarin het Bagjola Ghui I Jatragachi-waterafvoersysteem ligt moet dus een groot en inmiddels behoorlijk dichtbevolkt deltagebied zijn, waarin de nodige polders moeten liggen. Ik ben er inmiddels echter helaas nog niet achter gekomen wat met dit systeem nu precies bedoelt wordt. Is het alleen het Bagnolakanaal, of betreft het ook de aanleg van de nodige polders. Ik ga dit nog eens uitzoeken.

Alle rechten voorbehouden

Media