Redactie
In die bommenwerpers zaten een piloot, een navigator, een radiotelegrafist en de schutters, de mensen die de geschutskoepel bedienden. In de grotere vliegtuigen, viermotorige bommenwerpers waar zeven man in zat, waren dat één piloot, één navigotor, één bommenrichter, een boordmecano, twee schutters en een radiotelegrafist.
Om te vliegen bij de Royal Air Force mocht je wel dienstplichtig zijn, maar je maakte zélf een keus voor de luchtmacht. Je werd dus niet als dienstplichtige bij de luchtvaartbemanning geplaatst. Ze werden niet gedwongen. Die keuze maakten ze zelf. Maar voor die jonge jongens was het natuurlijk ook avontuur. Ik denk dat er in Engeland veel is vergeleken met de Eerste Wereldoorlog, de loopgravenoorlog. Dat was niet best. Anything better than that. De infanterie heeft echt geleden in de Eerste Wereldoorlog en dat was een spookbeeld dat bleef hangen. Dat hebben ze van hun vaders gehoord, die daarin gezeten hadden. En zodoende zijn er een hoop geweest van: dat niet, laat mij maar vliegen. Ik zelf persoonlijk vind vliegen ook mooi, maar ik zou nooit bij de duikboten gaan.
Als je dan vlieger of navigator wilde zijn, had je toch een redelijke opleiding nodig. Bij de Amerikanen waren alle vliegers en navigators officieren, maar bij de Engelsen had je ook vliegers die gewoon sergeant waren. Maar dat waren toch jongens, die ook wel een beetje vooropleiding hadden gehad, misschien wel es hadden leren vliegen. De schutters, dat waren de hele gewone jongens, die toch wilden vliegen. Dan was dát een vak wat ze konden doen. En als je aanleg had voor radiotelegrafist kon je dat gaan doen. Vaak was dat een dubbelfunctie en werd de radiotelegrafist tevens opgeleid tot schutter. En sommige schutters werden tevens opgeleid tot radiotelegrafist.
Het waren door de bank genomen hele gewone jongens. Er waren veteranen bij van twintig jaar. Veteraan was je als je de nodige oorlogsvluchten achter de rug had. Het V-tje hoort eigenlijk aan te geven dat je in oorlogscontact, dus in gevecht bent geweest.
Ik heb een hele goede vriend die de hele oorlog in een bommenwerper heeft gevlogen, als airgunner. De Engelse vliegtuigbemanningen moesten dertig vluchten boven Duitsland maken, voordat ze een tijdje met rust gingen. Met rust bedoelen ze dat ze een tijdje bij een onderdeel kwamen dat opleidingen deed of zo. En dan gingen ze nog een keer. Maar de verliezen waren door de bank genomen vijf procent per vlucht. Reken maar uit, hoeveel kans heb je dan? Theoretisch haal je dan twintig vluchten, dus heb je helemaal geen kans om die dertig vluchten te maken. Ik ken jongens die het dubbele hebben gevlogen, maar ik ken ook jongens die bij hun eerste vlucht zijn neergegaan. Die nu met een kruisje ergens liggen. De Amerikanen moesten 25 vluchten maken. Het grote verschil was dat de Engelsen ’s nachts vlogen en de Amerikanen overdag.
Ik heb veel met die jongens gesproken, airgunners die voor de herdenking naar Dronten kwamen. En als ze dan in de gaten hebben dat je zelf ook in de shit hebt gezeten, praten ze wel. Als ze Nederland aanvlogen, konden ze de luchtafweer boven Duitsland al zien. En toch gingen ze door. En waarom? Dat was de vijand! De vijand die Europa veroverd had, die joden vermoordde en noem maar op. Dat gaf hun de motivatie om door te gaan. Het was de vijand die Londen platgegooid had, die Coventry platgegooid had.
Er was verschil tussen de Engelsen en de Amerikanen. Bij de Engelse luchtmacht zaten ook heel veel jongens uit de bezette gebieden. Je had Nederlandse afdelingen, Belgische afdelingen, Franse afdelingen, die ook meevlogen. Amerika is nooit bezet geweest. Engeland ook niet, maar die is er wél direct bij betrokken geweest, met de Slag om Engeland. Dat is kantje boord geweest hoor.
It doesn't happen to you
Ze zijn erheen gestuurd en ze wisten waar ze aan begonnen. Als ze hier zitten of in Afghanistan zitten, daar worden ze ook naartoe gestuurd. Kijk, als ze één keer bezig waren… Ze hebben één keer een dag gehad, later Black Thursday genoemd, 14 oktober 1943, toen gingen ze naar Schweinfurt en hebben ze zestig vliegtuigen (B-17’s) verloren. Dan praten we over zestig maal tien man. Als je dan in diezelfde formatie zit en je ziet je maten allemaal naar beneden duvelen. It doesn’t happen to you.