Sinds de late Middeleeuwen ging in het huidige IJsselmeergebied veel land verloren. Het zoute Zuiderzeewater vormde een grote bedreiging voor de landbouwgebieden en drinkwatervoorziening in de kustgebieden. Vanaf de dertiende eeuw werd een aantal riviermondingen aan de westkust van de Zuiderzee door middel van dammen afgesloten, zoals de Amstel in 1268. Afwatering vond voortaan via spuisluizen plaats. Vanaf het eind van de zestiende eeuw werd de tegenaanval ingezet. Slikken werden teruggewonnen op de zee en binnenmeren, als de Schermer en de Beemster (1612) werden drooggelegd. Dit verleidde Hendric Stevin (1614-1668) in 1667 tot een grootse gedachte, namelijk de drooglegging van de Zuiderzee, een onderneming die gezien de stand van de toenmalige techniek nog niet haalbaar was. Vermeldenswaard is dat zijn vader, de grote wiskundige en ingenieur Simon Stevin (1548-1620), al had geschreven over de ideale stad, als voorloper van Lelystad en Almere?